قورمه‌سبزی فقط یک خورش نیست؛ شناسنامه آشپزی ایرانی، عطر خاطرات خانه مادری و طعم اصالتی است که هر ایرانی با آن پیوندی عمیق دارد. طرز تهیه قورمه سبزی شاید در نگاه اول ساده به نظر برسد، اما رسیدن به آن خورش جا افتاده، تیره رنگ و اعلایی که روغن انداخته و عطرش کل خانه را پر کرده، نیازمند صبر، حوصله و دانستن فوت و فن‌هایی است که نسل به نسل منتقل شده، در این مثاله ما مربی آشپزی شما هستیم تا قدم به قدم، یک قورمه‌سبزی بی‌نقص و مجلسی بپزید که همه را انگشت به دهان کند. چه آشپزی مبتدی باشید و چه حرفه‌ای، این دستور پخت همیشه جواب می‌دهد.
آنچه در ادامه می خوانید!
| زمان آماده‌سازی | زمان پخت | زمان کل | برای | درجه سختی | کالری |
|---|---|---|---|---|---|
| ۳۰ دقیقه | حداقل ۴ ساعت | ۴ ساعت و ۳۰ دقیقه | چهار تا شش نفر | متوسط | ۴۵۰-۵۵۰ کیلوکالری در هر وعده |
مواد لازم
لیست مواد زیر برای یک قورمه‌سبزی اصیل و خوش‌طعم تنظیم شده است. دقت در اندازه‌گیری‌ها، به‌خصوص نسبت سبزی‌ها، کلید موفقیت شماست.
| ماده | مقدار |
| گوشت خورشتی (گوسفندی یا گوساله) | ۴۰۰ گرم |
| سبزی قورمه (تره، جعفری، شنبلیله، گشنیز) | ۵۰۰ گرم (پاک شده و خرد شده) |
| لوبیا قرمز یا چیتی | یک پیمانه |
| پیاز بزرگ | یک عدد |
| لیمو عمانی | سه تا چهار عدد |
| زردچوبه | یک قاشق چای‌خوری |
| فلفل سیاه | نصف قاشق چای‌خوری |
| نمک | به میزان لازم |
| روغن مایع | به میزان لازم |
| آب جوش | حدود شش پیمانه |
ترکیب طلایی سبزی:
- تره و جعفری: به نسبت مساوی (هر کدام حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد کل سبزی)
- گشنیز: حدود ۱۰ درصد
- شنبلیله: حداکثر ۵ درصد (مقدار زیاد شنبلیله خورش را تلخ می‌کند)
تجهیزات مورد نیاز
- قابلمه مناسب و جادار
- ماهیتابه برای سرخ کردن سبزی
- چاقوی تیز و تخته کار
- کفگیر و ملاقه
طرز تهیه
اینجا مهم‌ترین بخش کار ماست. با صبر و حوصله مراحل را دنبال کنید تا به نتیجه‌ای عالی برسید.
- آماده‌سازی لوبیا: از شب قبل، لوبیا را در آب سرد بخیسانید و دو تا سه بار آب آن را عوض کنید. این کار هم نفخ لوبیا را می‌گیرد و هم به پخت سریع‌تر آن کمک می‌کند. قبل از شروع، آب آن را خالی کرده و آبکشی کنید.
- قورمه کردن گوشت: پیاز را به صورت نگینی ریز خرد کنید. در قابلمه مقداری روغن بریزید و روی حرارت متوسط قرار دهید. پیازها را اضافه کرده و به مدت ۷ تا ۱۰ دقیقه تفت دهید تا نرم و طلایی شوند. سپس زردچوبه و فلفل سیاه را اضافه کنید و یک دقیقه دیگر تفت دهید تا عطر ادویه‌ها آزاد شود.
- گوشت خورشتی را که به اندازه مناسب خرد کرده‌اید به پیازها اضافه کنید و حرارت را کمی بالا ببرید. گوشت را به خوبی سرخ کنید تا تمام سطح آن تغییر رنگ دهد و کمی قهوه‌ای شود. این مرحله که به آن “قورمه کردن” می‌گویند، نقش مهمی در طعم نهایی خورش دارد.
- پخت اولیه: لوبیاهای آبکش شده را به قابلمه اضافه کنید و همراه با گوشت یک دقیقه تفت دهید. سپس حدود شش پیمانه آب جوش روی مواد بریزید تا کاملاً روی آن‌ها را بپوشاند. درب قابلمه را بگذارید و حرارت را کم کنید. اجازه دهید گوشت و لوبیا برای حداقل یک ساعت و نیم بپزند.
- سرخ کردن سبزی (مرحله کلیدی): همزمان با پخت گوشت، سبزی قورمه را آماده کنید. در یک ماهیتابه مقداری روغن بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. سبزی خرد شده را اضافه کنید و با صبر و حوصله سرخ کنید. این مرحله ممکن است ۲۰ تا ۳۰ دقیقه طول بکشد. سبزی باید به قدری سرخ شود که آب آن کاملاً کشیده شده، حجمش کم شود و رنگ آن به سبزی تیره (نزدیک به سیاه) تغییر کند. هرچه سبزی بیشتر و با حرارت ملایم‌تر سرخ شود، رنگ قورمه‌سبزی شما تیره‌تر و طعم آن اصیل‌تر خواهد بود. مراقب باشید سبزی نسوزد.
- ترکیب جادویی: پس از گذشت یک ساعت و نیم از پخت گوشت و لوبیا، سبزی سرخ شده را به قابلمه اضافه کنید. لیمو عمانی‌ها را با چنگال سوراخ کرده و داخل خورش بیندازید. مواد را به آرامی هم بزنید.
- جادوی زمان (جا افتادن خورش): درب قابلمه را بگذارید و حرارت را تا جای ممکن کم کنید. اکنون زمان جا افتادن خورش است. قورمه‌سبزی باید حداقل دو تا سه ساعت دیگر روی حرارت بسیار ملایم بپزد تا روغن بیندازد، غلیظ شود و طعم‌ها به خورد هم بروند. در نیم ساعت پایانی پخت، نمک آن را اندازه کنید.
نکات و فوت و فن‌های سرآشپز
این رازها قورمه‌سبزی شما را از یک خورش خوب به یک شاهکار تبدیل می‌کنند!
- راز روغن انداختن قورمه‌سبزی: برای اینکه خورش بهتر به روغن بیفتد، در اواسط پخت چند تکه یخ کوچک داخل قابلمه بیندازید. این شوک حرارتی به آزاد شدن روغن سبزی و گوشت کمک می‌کند.
- برای طعم و لعاب بیشتر: می‌توانید در هنگام تفت دادن پیاز، یک قاشق غذاخوری رب گوجه‌فرنگی هم اضافه کنید. این کار رنگ خورش را کمی مایل به قهوه‌ای می‌کند اما لعاب خوبی به آن می‌دهد. (این نکته در برخی مناطق رایج است و کاملا اختیاری است).
- عطر بیشتر: در پانزده دقیقه پایانی پخت، یک قاشق چای‌خوری شنبلیله خشک را در کمی روغن تفت داده و به خورش اضافه کنید. این کار عطر بی‌نظیری به غذای شما می‌بخشد.
- انتخاب گوشت: بهترین گوشت برای قورمه‌سبزی، گوشت سردست یا ران گوسفندی با کمی چربی است. چربی طبیعی گوشت به خوشمزه‌تر شدن و روغن انداختن خورش کمک شایانی می‌کند. اگر از گوشت گوساله استفاده می‌کنید، افزودن یک تکه کوچک دنبه در ابتدای پخت می‌تواند طعم آن را بهتر کند.
- تلخی لیمو عمانی: برای جلوگیری از تلخ شدن خورش، می‌توانید لیمو عمانی‌ها را نیم ساعت در آب ولرم خیس کنید و سپس به غذا اضافه نمایید.
روش نگهداری، گرم کردن مجدد و فریز کردن
فریز کردن: قورمه‌سبزی به خوبی فریز می‌شود. اجازه دهید کاملاً خنک شود، سپس آن را در ظرف‌های مخصوص فریزر بسته‌بندی کرده و تا سه ماه در فریزر نگهداری کنید.
نگهداری: قورمه‌سبزی باقیمانده را می‌توانید تا سه روز در ظرف دربسته در یخچال نگهداری کنید. جالب است بدانید طعم قورمه‌سبزی فردای آن روز حتی بهتر هم می‌شود!
گرم کردن مجدد: برای گرم کردن، خورش را روی حرارت ملایم قرار دهید و در صورت نیاز، مقدار بسیار کمی آب جوش به آن اضافه کنید تا به غلظت دلخواه برسد.
نتیجه‌گیری
پختن قورمه‌سبزی یک هنر است که با عشق و صبر به کمال می‌رسد. این دستور پخت، راهنمای شما برای خلق یک اثر هنری خوشمزه است. امیدواریم از این قورمه‌سبزی مجلسی لذت ببرید! خوشحال می‌شویم اگر شما هم نکته یا نظری در مورد این دستور پخت دارید در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
چرا قورمه‌سبزی من تلخ می‌شود؟
تلخی قورمه‌سبزی معمولاً به دو دلیل است: استفاده بیش از حد از شنبلیله یا تلخی دانه‌های لیمو عمانی. همیشه مقدار شنبلیله را کم نگه دارید و برای اطمینان، دانه‌های لیمو عمانی را قبل از اضافه کردن به خورش خارج کنید.
چرا قورمه‌سبزی من به اندازه کافی تیره و سیاه نمی‌شود؟
رنگ تیره قورمه‌سبزی مستقیماً به میزان سرخ شدن سبزی آن بستگی دارد. سبزی باید با حوصله و روی حرارت ملایم، برای مدت طولانی سرخ شود تا رنگ آن کاملاً تیره گردد.
چرا خورش من آبکی است و جا نمی‌افتد؟
جا افتادن قورمه‌سبزی نیازمند زمان و حرارت ملایم است. اگر خورش شما آبکی است یا آب زیادی در ابتدا اضافه کرده‌اید یا به آن زمان کافی برای پخت با حرارت کم نداده‌اید. در قابلمه را کمی باز بگذارید تا آب اضافی آن تبخیر شود.
چه نوع لوبیایی برای قورمه‌سبزی بهتر است؟ لوبیا قرمز، چیتی یا چشم بلبلی؟
بله، اما طعم و عطر سبزی تازه را ندارد. اگر از سبزی خشک استفاده می‌کنید، آن را حدود یک ساعت در آب بخیسانید تا نرم شود، سپس آب آن را کاملاً گرفته و مطابق دستور سرخ کنید.
راز لعاب‌دار شدن قورمه‌سبزی چیست؟
استفاده از لوبیا چیتی، سرخ کردن کامل پیاز در ابتدا و پخت طولانی‌مدت با حرارت کم، سه عامل اصلی برای لعاب‌دار شدن خورش هستند. برخی نیز از برگ چغندر یا اسفناج در ترکیب سبزی برای افزایش لعاب استفاده می‌کنند.
بهترین زمان برای اضافه کردن نمک به قورمه‌سبزی کی است؟
نمک را در نیم ساعت پایانی پخت اضافه کنید. اضافه کردن نمک در ابتدای کار باعث دیرپز شدن گوشت و لوبیا می‌شود.
مدت زمان ایده‌آل برای پخت قورمه‌سبزی چقدر است؟
یک قورمه‌سبزی واقعی حداقل به ۴ تا ۵ ساعت زمان برای پخت و جا افتادن نیاز دارد. عجله کردن، دشمن اصلی این خورش اصیل است.
آیا افزودن رب انار یا آبغوره به قورمه‌سبزی درست است؟
این موارد جزو دستور اصلی نیستند اما بسته به ذائقه می‌توانید برای ترش‌تر شدن طعم، در انتهای پخت کمی آبغوره یا یک قاشق چای‌خوری رب انار به خورش اضافه کنید.
چطور بوی قورمه‌سبزی در خانه بپیچد؟
عطر قورمه‌سبزی از سرخ شدن صحیح سبزی و ادویه‌ها و پخت طولانی‌مدت آن ناشی می‌شود. تفت دادن شنبلیله خشک در انتهای پخت، این عطر را چندین برابر می‌کند.
