هیچ چیز ناامیدکنندهتر از آن نیست که یک فنجان قهوه صبحگاهی درجه یک، طعم ضعیفی از زیرهای بدهد که هفته پیش آسیاب کردهاید. آسیاب، چه برای قهوه باشد و چه ادویه، قلب تپنده آشپزخانه برای آزادسازی طعمها است؛ اما اگر به درستی از آن نگهداری نشود، به سرعت به دشمن طعم خالص تبدیل میشود. روغنهای طبیعی موجود در قهوه و ادویهها به مرور زمان روی تیغهها یا سنگهای آسیاب جمع شده، اکسید میشوند و طعم ناخوشایندی ایجاد میکنند. تمیز کردن آسیاب یک مهارت ساده اما ضروری است که نه تنها طعم نوشیدنی و غذای شما را خالص نگه میدارد، بلکه عمر مفید دستگاه شما را نیز به طور چشمگیری افزایش میدهد. در این مقاله، ما به شما نشان میدهیم که چگونه با دو روش اصلی (سریع و عمیق) هر نوع آسیابی را، از تیغهای گرفته تا سنگی (Burr)، به بهترین شکل تمیز کنید.
آنچه در ادامه میخوانید!
ابزار و تجهیزات لازم
بسته به نوع آسیاب (تیغهای یا سنگی) و عمق تمیزکاری، ممکن است به همه یا برخی از این وسایل نیاز داشته باشید:
- برنج خام نپخته (سفید، نه قهوهای)
- تکههای نان خشک (بیات)
- برس یا فرچه کوچک سفت (مانند مسواک تمیز یا برس مخصوص اسپرسو)
- دستمال پارچهای خشک و تمیز
- دستمال کمی مرطوب
- جاروبرقی (ترجیحاً با سری کوچک یا جاروی شارژی)
- پیچگوشتی (فقط برای برخی مدلهای آسیاب سنگی)
هشدار مهم: قبل از شروع هر یک از این مراحل، همیشه ابتدا دستگاه آسیاب را از پریز برق بکشید. ایمنی در آشپزخانه اولویت اول ماست.
آموزش مرحله به مرحله؛ چگونه آسیاب را تمیز کنیم؟
ما فرآیند را به سه بخش اصلی تقسیم میکنیم: تمیز کردن سریع، تمیز کردن آسیاب تیغهای (مخصوص ادویه یا قهوه) و تمیز کردن آسیاب سنگی (مخصوص قهوه)
بخش اول: تمیز کردن سریع (مناسب برای همه آسیابها پس از هر بار استفاده)
این کار کمتر از دو دقیقه زمان میبرد اما تفاوت بزرگی ایجاد میکند.
- خالی کردن: پس از اتمام کار، مطمئن شوید تمام پودر یا دانههای باقیمانده از مخزن خارج شدهاند.
- برس کشیدن: با یک برس سفت، به سرعت داخل مخزن، درب و اطراف تیغهها را تمیز کنید تا ذرات چسبیده جدا شوند.
- دستمال کشیدن: با یک دستمال خشک، پودرهای باقیمانده را پاک کنید.
- دمیدن (اختیاری): استفاده از یک پمپ هوای کوچک (Blower) میتواند ذرات ریز را به خوبی خارج کند.
بخش دوم: تمیز کردن عمیق آسیاب تیغهای (Blade Grinder)
این روش برای آسیابهایی که معمولاً برای ادویهجات یا قهوه (به صورت غیرحرفهای) استفاده میشوند، عالی است و به جذب روغنها و بوهای مانده کمک میکند.
- آمادهسازی: دستگاه را از برق بکشید و با برس تا حد امکان تمیز کنید.
- استفاده از برنج: حدود یکسوم تا نصف پیمانه برنج خام نپخته (برنج سفید معمولی) را داخل مخزن آسیاب بریزید.
- نکته سرآشپز: از برنج قهوهای یا برنجهای روغنی استفاده نکنید، زیرا روغن بیشتری به دستگاه اضافه میکنند.
- آسیاب کردن برنج: دستگاه را به برق وصل کرده و برنج را آسیاب کنید تا کاملاً به پودر سفید تبدیل شود (حدود ۳۰ تا ۶۰ ثانیه). پودر برنج، روغنها و بوهای مانده (مثل زردچوبه یا زیره) را به خود جذب میکند.
- تخلیه و پاکسازی: پودر برنج را دور بریزید. مخزن را با دستمال خشک کاملاً پاک کنید. ممکن است لازم باشد با یک دستمال کمی مرطوب (که به خوبی چلانده شده) داخل مخزن را پاک کرده و بلافاصله خشک کنید.
- جایگزین برنج: میتوانید از چند تکه نان کاملاً خشک و بیات نیز به همین روش استفاده کنید.
بخش سوم: تمیز کردن تخصصی آسیاب سنگی (Burr Grinder)
آسیابهای سنگی که برای قهوه استفاده میشوند، به دلیل ساختار پیچیدهتر، نیاز به مراقبت دقیقتری دارند و نباید از برنج در آنها استفاده کرد.
- تخلیه دانهها: مخزن دانه (Hopper) را بردارید و تمام دانههای قهوه باقیمانده را خالی کنید.
- باز کردن قطعات: طبق دفترچه راهنمای دستگاه، سنگ بالایی (Upper Burr) را باز کنید. (معمولاً با چرخاندن یا باز کردن چند پیچ ساده انجام میشود).
- برس کشیدن عمیق: این مهمترین بخش است. با استفاده از برس مخصوص یا یک مسواک تمیز، تمام ذرات قهوه و روغنهای چسبیده به سنگ بالایی و سنگ پایینی (Lower Burr) را کاملاً پاک کنید.
- استفاده از جاروبرقی: برای تمیز کردن ذرات ریز از اعماق دستگاه و مجرای خروجی، استفاده از جاروبرقی با سری باریک بسیار مؤثر است.
- تمیز کردن بدنه: مخزن دانه (Hopper) و مخزن قهوه آسیاب شده (Grounds bin) را (اگر قابل شستشو هستند) با آب گرم و مایع ظرفشویی ملایم بشویید و کاملاً خشک کنید.
- مونتاژ مجدد: پس از اطمینان از خشک بودن کامل قطعات، دستگاه را مجدداً مونتاژ کنید.
اشتباهات رایج که باید از آنها دوری کنید
- استفاده از آب: بزرگترین اشتباه! هرگز بدنه اصلی آسیاب، موتور یا تیغهها و سنگها را مستقیم زیر آب نگیرید. آب باعث زنگزدگی قطعات فلزی و سوختن موتور میشود.
- استفاده از برنج در آسیاب سنگی: برنج برای سنگهای آسیاب حرفهای قهوه بسیار سخت است و میتواند به آنها آسیب برساند یا تنظیمات درجه آسیاب را به هم بریزد.
- استفاده از مواد روغنی برای تمیز کردن: برخی به اشتباه فکر میکنند آسیاب کردن دانههای روغنی دیگر (مثل مغزیجات) به تمیز شدن کمک میکند. این کار فقط روغن بیشتری به دستگاه اضافه میکند.
- تمیز نکردن به موقع: اجازه ندهید روغنها کهنه و چسبنده شوند. تمیز کردن منظم بسیار آسانتر از تمیز کردن دستگاهی است که ماهها نادیده گرفته شده
چگونه تمرین کنیم؟ (ایجاد یک روتین نگهداری)
یادگیری این مهارت یک بار کافی است، اما اجرای آن باید تبدیل به یک عادت شود.
- تمرین ۱ (آسیاب تیغهای): تصمیم بگیرید که پس از هر بار آسیاب کردن ادویههای بسیار قوی (مانند زیره، میخک یا زردچوبه)، بلافاصله از روش برنج (بخش دوم) استفاده کنید.
- تمرین ۲ (آسیاب قهوه): یک روز مشخص در ماه (مثلاً اولین شنبه هر ماه) را در تقویم خود برای «روز تمیزکاری عمیق آسیاب قهوه» (بخش سوم) علامتگذاری کنید.
- تمرین ۳ (روزانه): خود را ملزم کنید که پس از هر بار استفاده، عمل «برس کشیدن سریع» (بخش اول) را انجام دهید.
نتیجهگیری
یک آسیاب تمیز، تضمینکننده طعم واقعی و خالص قهوه یا ادویهای است که برای آن هزینه کردهاید. با صرف تنها چند دقیقه در هفته، نه تنها کیفیت نوشیدنیها و غذاهای خود را به سطح بالاتری میبرید، بلکه به دستگاه وفادار خود نیز احترام گذاشته و عمر آن را طولانیتر میکنید.
امیدواریم از این آموزش لذت برده باشید! اگر شما هم روش یا نکته خاصی برای تمیز کردن آسیاب دارید، خوشحال میشویم در بخش نظرات با ما و دیگر خوانندگان گوفومگ به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
هر چند وقت یکبار باید آسیاب را تمیز کنم؟
تمیز کردن سریع (برس کشیدن): ایدهآل است که بعد از هر بار استفاده انجام شود.
تمیز کردن عمیق (با برنج برای آسیاب تیغهای): ماهی یک بار یا بلافاصله پس از آسیاب کردن ادویههای بسیار معطر و چرب
تمیز کردن عمیق (باز کردن آسیاب سنگی): بستگی به میزان استفاده دارد، اما معمولاً هر یک تا سه ماه یکبار توصیه میشود.
آیا میتوانم از آب برای شستن آسیاب استفاده کنم؟
خیر. هرگز بدنه اصلی، موتور و قطعات فلزی داخلی (تیغه یا سنگها) را با آب نشویید. این کار باعث زنگزدگی و خرابی کامل دستگاه میشود. فقط قطعات جداشدنی مانند مخزن دانه (Hopper) یا ظرف پودر قهوه (اگر در دفترچه ذکر شده) قابل شستشو هستند.
آیا برنج به تیغههای آسیاب آسیب میزند؟
برای آسیابهای تیغهای (Blade)، خیر. برنج به اندازه کافی نرم است که آسیبی به تیغههای فلزی نزند اما به قدری سخت است که روغنها را پاک کند. اما هرگز از برنج در آسیاب سنگی (Burr) استفاده نکنید.
فرق تمیز کردن آسیاب تیغهای و سنگی (Burr) چیست؟
آسیاب تیغهای را میتوان با مواد جاذب (مثل برنج) تمیز کرد تا بو و روغن را بگیرد. آسیاب سنگی نیاز به باز کردن قطعات، برس کشیدن دقیق سنگها و استفاده از جاروبرقی دارد و نباید از برنج در آن استفاده کرد.
چگونه بوی بد ادویههای قوی (مثل زیره) را از آسیاب پاک کنم؟
روش برنج (توضیح داده شده در بخش دوم) بهترین راه است. پودر برنج بو را به خود جذب میکند. ممکن است لازم باشد این کار را دو بار تکرار کنید. پس از آن، پاک کردن مخزن با دستمال آغشته به مقدار بسیار کمی سرکه سفید و سپس خشک کردن کامل نیز میتواند کمککننده باشد.
آیا قرصهای تمیزکننده آسیاب (Grinder Cleaners) ضروریاند؟
این قرصها (که معمولاً از غلات فشرده ساخته شدهاند) برای تمیز کردن آسیابهای سنگی (Burr) بسیار مؤثر و ایمن هستند و جایگزین خوبی برای باز کردن دستگاه محسوب میشوند. اگرچه ضروری نیستند، اما کار را بسیار آسانتر میکنند.
برای تمیز کردن آسیاب دستی (Manual Grinder) چه کار کنم؟
دقیقاً مانند آسیاب سنگی برقی (بخش سوم) عمل کنید. قطعات آن به راحتی باز میشوند. سنگهای سرامیکی یا فلزی آن را با برس تمیز کنید و بدنه را دستمال بکشید.
پسر کوروش
اونیکه آسیاب برقیشو تمیز نکنه
از هوای اهورا خوشبو نخاهد شد🙂↔️
عسل حسینی
چه قشنگ گفتن پدرتون😊👌
واقعا هم تمیز نگه داشتن آسیاب خیلی مهمه.
ممنون که نظرتون رو با ما درمیون گذاشتین🥰❤️