دایره زرد رنگ و وسوسهانگیز در مرکز بشقاب صبحانه شما، دهههاست که موضوع بحث و جدلهای فراوان بوده است. سالها به ما گفتهاند که برای محافظت از قلبمان، باید از زرده تخم مرغ دوری کنیم. اما آیا این توصیه هنوز هم پابرجا است؟ سوالی که بسیاری از ما در میان انبوه اطلاعات ضد و نقیض با آن روبرو هستیم این است که آیا تخم مرغ کلسترول را بالا میبرد؟ بیایید یک بار برای همیشه، با نگاهی به علم روز، این باور قدیمی را کالبدشکافی کنیم و به یک نتیجهگیری شفاف برسیم.
سلب مسئولیت مهم: محتوای ارائه شده در این مقاله صرفاً جنبه اطلاعرسانی و آموزشی دارد و نباید به عنوان توصیه پزشکی تلقی شود. برای دریافت رژیم غذایی شخصیسازی شده یا درمان هرگونه بیماری، لطفاً حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه واجد شرایط مشورت نمایید.
آنچه در ادامه مطلب میخوانید!

ریشه این باور غلط کجاست؟
در دهههای گذشته، تحقیقات اولیه ارتباطی میان کلسترول موجود در غذا (کلسترول رژیمی) و افزایش سطح کلسترول خون پیدا کردند. از آنجایی که زرده تخم مرغ یکی از غنیترین منابع کلسترول رژیمی است (یک تخم مرغ بزرگ حدود ۱۸۶ میلیگرم کلسترول دارد)، به سرعت به عنوان متهم اصلی شناخته شد. سازمانهای بهداشتی نیز بر اساس همین یافتههای اولیه، محدود کردن مصرف تخم مرغ را توصیه کردند. این باور به قدری ریشه دواند که بسیاری از مردم با ترس به تخم مرغ نگاه میکردند و رستورانها املت با سفیده تخم مرغ را به عنوان گزینه «سالم» ارائه میدادند.
علم واقعاً چه میگوید؟ جدایی کلسترول غذا از کلسترول خون
اینجا نقطه عطف ماجراست. تحقیقات جدیدتر و جامعتر نشان دادهاند که برای اکثر افراد، کلسترول موجود در غذا تاثیر بسیار کمی بر سطح کلسترول خون دارد. بدن ما یک سیستم هوشمند برای تنظیم کلسترول دارد. کبد به طور طبیعی کلسترول مورد نیاز بدن را تولید میکند. زمانی که شما از طریق غذا کلسترول بیشتری دریافت میکنید، کبد تولید خود را کاهش میدهد تا تعادل را حفظ کند.
متهمان اصلی را بشناسید: علم امروز، انگشت اتهام را به سمت دیگری نشانه گرفته است؛ چربیهای اشباع و چربیهای ترانس، این چربیها که در غذاهای فرآوریشده، فستفودها، شیرینیجات و برخی روغنها به وفور یافت میشوند، تاثیر بسیار بزرگتری بر افزایش کلسترول بد (LDL) در خون دارند.
بر اساس تحقیقی که در ژورنال معتبر National Library of Medicine منتشر شد، مصرف تخم مرغ در اکثر افراد سالم، ارتباط معناداری با افزایش خطر بیماریهای قلبی یا افزایش سطح کلسترول خون ندارد.

نگاهی متعادل به تخم مرغ
حقیقت این است که مشکل خود تخم مرغ نیست، بلکه کل الگوی غذایی و سبک زندگی ما اهمیت دارد. یک تخم مرغ که در کنار سبزیجات و نان سبوسدار خورده شود، با یک تخم مرغ که همراه با بیکن، سوسیس و نان سفید سرخشده مصرف شود، داستان کاملاً متفاوتی دارد.
زرده تخم مرغ: گنجینهای از مواد مغذی ترس از زرده تخم مرغ باعث میشود ما خود را از مجموعه بینظیری از مواد مغذی محروم کنیم. تقریباً تمام ویتامینها و مواد معدنی تخم مرغ در زرده آن قرار دارند.
ماده مغذی | سفیده تخم مرغ | زرده تخم مرغ | اهمیت |
پروتئین | حدود ۴ گرم | حدود ۳ گرم | ساخت و ترمیم بافتهای بدن |
کلسترول | صفر | حدود ۱۸۶ میلیگرم | پیشساز هورمونها و ویتامین D |
ویتامین D | صفر | مقدار قابل توجه | ضروری برای سلامت استخوان و ایمنی |
کولین (Choline) | صفر | بسیار غنی | حیاتی برای عملکرد مغز و حافظه |
ویتامین B12 | مقدار ناچیز | مقدار قابل توجه | ضروری برای سلامت سلولهای عصبی |
آنتیاکسیدانها | صفر | لوتئین و زآگزانتین | محافظت از سلامت چشم |
جالب است بدانید برخی مطالعات نشان میدهند که مصرف تخم مرغ حتی میتواند به افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) که نقش محافظتی برای قلب دارد، کمک کند.

روزی چند تخم مرغ بخوریم؟
- برای افراد سالم: اکثر تحقیقات نشان میدهند که مصرف تا یک تخم مرغ کامل در روز کاملاً بیخطر و بخشی از یک رژیم غذایی سالم است. برخی افراد سالم حتی میتوانند بیشتر از این مقدار نیز بدون هیچ مشکلی مصرف کنند.
- برای افراد مبتلا به دیابت نوع دو یا با سابقه بیماری قلبی: در این مورد احتیاط بیشتری لازم است. اگرچه حتی برای این گروه نیز مصرف متعادل تخم مرغ (مثلاً تا سه یا چهار عدد در هفته) ممکن است بیخطر باشد، اما مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه برای دریافت یک برنامه شخصیسازی شده کاملاً ضروری است.
نتیجهگیری
ترس از تخم مرغ، به خصوص زرده آن، عمدتاً بر اساس علم قدیمی و سوءتفاهمها شکل گرفته است. تخم مرغ یک ماده غذایی کامل، ارزان و سرشار از مواد مغذی ارزشمند است که میتواند نقش مهمی در یک رژیم غذایی متعادل ایفا کند. به جای حذف این هدیه طبیعت، بر روی کل الگوی غذایی خود تمرکز کنید؛ مصرف بیشتر سبزیجات، میوهها، غلات کامل و چربیهای سالم و محدود کردن مصرف غذاهای فرآوریشده، چربیهای اشباع و ترانس میتواند کمک کننده باشد.
سوالات متداول
آیا فقط زرده تخم مرغ کلسترول دارد؟
بله، کلسترول تخم مرغ تقریباً به طور کامل در زرده آن متمرکز است. سفیده تخم مرغ کلسترول ندارد.
اگر کلسترول خونم بالا است، باید تخم مرغ را کاملاً حذف کنم؟
نه لزوماً، مهمترین قدم برای شما، محدود کردن چربیهای اشباع و ترانس و افزایش فیبر در رژیم غذایی است. برای تعیین میزان مصرف مجاز تخم مرغ، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
بهترین روش پخت تخم مرغ برای حفظ سلامتی چیست؟
روشهای پخت سالم مانند آبپز کردن، بخارپز کردن (Poached) یا درست کردن املت با مقدار کمی روغن سالم (مانند روغن زیتون) به سرخ کردن آن در کره یا روغن زیاد ارجحیت دارند.
آیا تفاوتی بین کلسترول تخم مرغ قهوهای و سفید وجود دارد؟
خیر، رنگ پوسته تخم مرغ به نژاد مرغ بستگی دارد و هیچ تاثیری بر ارزش غذایی یا میزان کلسترول آن ندارد.
آیا خوردن تخم مرغ برای کودکان بیخطر است؟
بله، تخم مرغ یک غذای فوقالعاده برای رشد کودکان است. این ماده غذایی سرشار از پروتئین باکیفیت، کولین برای رشد مغز و سایر ویتامینهای ضروری است.
آیا تخم مرغ میتواند کلسترول خوب (HDL) را افزایش دهد؟
بله، برخی مطالعات نشان دادهاند که مصرف منظم تخم مرغ در برخی افراد میتواند به افزایش سطح کلسترول HDL که به “کلسترول خوب” معروف است، کمک کند.